Promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez słońce oraz lampy do opalania może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla naszego organizmu. O ile jest ono kluczowe w procesie produkcji witaminy D przez ciało, jego nadmierne natężenie może prowadzić do poważnych uszkodzeń skóry, a nawet zwiększać ryzyko wystąpienia raka. W celu ustalania wpływu promieniowania ultrafioletowego na ciało powstał indeks UV, który w przejrzysty sposób informuje o stopniu jego natężenia.
Co określa indeks UV?
Indeks UV jest miarą intensywności promieniowania UV docierającego do powierzchni Ziemi, informując o poziomie zagrożenia, jakie może ono stanowić dla naszej skóry. W związku z tym jest kluczowym wskaźnikiem, który pomaga podejmować świadome decyzje dotyczące ochrony przed słońcem czy też innymi źródłami promieniowania (np. lampami do solarium).
Co ważne, indeks UV jest oparty na miarach fizycznych, takich jak intensywność promieniowania UVB (odpowiedzialnego za oparzenia słoneczne) i zależy od wielu czynników – położenia geograficznego, pory roku, godziny, warunków atmosferycznych, a także wysokości nad poziomem morza. Jak go rozumieć? Im wyższy wskaźnik, tym większe ryzyko wystąpienia oparzeń słonecznych oraz innych uszkodzeń skóry.
Skala indeksu UV
Indeks promieniowania ultrafioletowego określa się na kilkustopniowej skali:
- niski (0-2),
- umiarkowany (3-5),
- wysoki (6-7),
- bardzo wysoki (8-10),
- ekstremalny (11+).
Kiedy przyjmuje on wartości 2 lub mniejszą promieniowanie UV nie zagraża zdrowiu człowieka, a odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną zaleca się tylko przy dłuższej ekspozycji. Indeks równy 3-5 określa promieniowanie umiarkowane, w związku z którym istnieje ryzyko wystąpienia oparzeń, zwłaszcza przy dłuższym narażeniu na słońce. Na tym etapie zaleca się już stosowanie okularów przeciwsłonecznych oraz kremów z filtrem UV.
W przypadku promieniowania o indeksie 6-7 należy przedsięwziąć dodatkowe środki ostrożności. Oprócz kremów z filtrem (SPF 15 i wyższe) i okularów zadbać o nakrycie głowy, a także unikać przebywania na zewnątrz w godzinach największego nasilenia (w lecie od około 11.00 do 16.00). Podobnie wygląda sytuacja, gdy indeks osiągnie wartość 8-10. Wtedy mamy do czynienia z wysokim zagrożeniem, które wymaga szczególnej dbałości o ochronę całego ciała. Ważne, aby pamiętać o reaplikowaniu kremów z filtrem, ochronie oczu i głowy czy też noszeniu jasnych ubrań z przewiewnych tkanin.
Kiedy indeks wynosi 11 lub więcej należy ograniczyć przebywanie na zewnątrz do minimum. W tej sytuacji jesteśmy bowiem narażeni na ekstremalne zagrożenia, a stosowane przez nas środki ochronne mogą okazać się niewystarczające. Oczywiście okrywająca całe ciało odzież czy też kapelusze z dużym rondem są pomocne, jednak warto pamiętać, że w przypadku tak wysokiego indeksu najbezpieczniej jest po prostu zrezygnować z przebywania na zewnątrz (o ile to możliwe).
Odpowiadając na tytułowe pytanie – każdy indeks UV może być niebezpieczny, jeśli nie zadbamy o odpowiednią ochronę naszej skóry. O ile przy niskich wartościach nie jest ona aż tak istotna, okazuje się niezbędna przy wysokim czy ekstremalnym promieniowaniu UV. Co ważne, warto pamiętać, że środki ochronne powinny być uzależnione również od fototypu skóry, a także wieku. Idąc tym tropem, dbać należy szczególnie o skórę dzieci oraz osób z jasną karnacją.
Bezpieczne opalanie? To jak najbardziej możliwe – również na solarium. Pamiętaj tylko o stosowaniu odpowiednich środków ochronnych!
