Opalanie się w sensie celowego wystawienia skóry na działanie promieni UV jest stosunkowo nowym zwyczajem. Jeszcze sto lat temu ciemna skóra była symbolem niższego statusu społecznego wynikającego z wykonywania pracy fizycznej, a kobiety nie tylko usilnie unikały słońca, ale nawet specjalnie wybielały skórę. Dopiero później zmieniono nastawienie – i to dość skrajnie, bo obecnie bladość kojarzy się ze słabością, objawami anemii czy przewlekłych chorób, a opaleniznę traktuje się jako oznakę zdrowia. W rzeczywistości kolory skóry, oczu czy włosów to sprawa trochę bardziej skomplikowana.
Co to jest melanina i gdzie ona jest?
Skóra właściwa okryta jest warstwami wchodzącymi w skład naskórka – rogową, jasną, ziarnistą, kolczystą oraz podstawną. Ta ostatnia położona jest najbliżej skóry właściwej i to tam znajduje się melanina u osób o jasnej karnacji. Jeżeli masz naturalnie ciemną karnację, oznacza to, że melanina występuje we wszystkich warstwach naskórka. Melanina to pigment będący efektem melanogenezy, występujący w formie eumelaniny – barwnika ciemnego oraz jasnej feomelaniny. Nowe komórki produkujące melaninę w naskórku powstają na skutek ekspozycji na promienie UVA i UVB. W skrócie – Twoja skóra ciemnieje, by ochronić się przed nadmiarem ultrafioletu.
Jak melanina chroni Twoją skórę?
Osoby, u których przeważa feomelanina, mają jasną karnację, zazwyczaj połączoną z piegami i rudymi włosami. Są również bardziej narażone na wystąpienie nowotworu skóry spowodowanego promieniowaniem UV. Dzieje się tak, ponieważ feomelanina na skutek działania ultrafioletu rozkłada się, pozostawiając produkty o właściwościach mutagennych – te z kolei sprzyjają występowaniu zmian nowotworowych. Ciemna eumelanina natomiast chroni Cię przed tym niebezpieczeństwem. Posiadając bardzo jasną karnację pamiętaj, aby zawsze używać kosmetyków z filtrem fotoochronnym i unikaj słońca. Chcąc nadać skórze koloru, wybierz bezpieczne samoopalacze w balsamach do ciała.
Promieniowanie UVA czy UVB – jaka jest różnica?
Pod wpływem promieni UVA melanina uwalniana jest do komórek naskórka, co powoduje natychmiastowe lekkie zaciemnienie skóry. Efekt działa UVB zobaczysz dopiero po około trzech dniach. W tym czasie produkowane są nowe komórki odpowiadające za tworzenie melanocytów oraz cząsteczek melaniny, która jest transportowana do naskórka, czego efektem jest przyciemniona skóra. Warto wiedzieć, co dzieje się w Twoim organizmie, zanim zdecydujesz się na kąpiel słoneczną lub skorzystanie z profesjonalnego leżącego solarium, aby robić to z rozwagą.